Vanaf 1 juli 2024 extra eisen voor berekenen oververhitting (TOjuli/GTO)
Tot nu toe was het hebben van actieve koeling in een nieuwbouwwoning voldoende om vrijstelling te krijgen voor de TOjuli-eis (Eis voor de Temperatuur Overschrijding in de maand juli). Dit is per 1 juli 2024 veranderd. Vanaf dat moment gelden er aanvullende voorwaarden om aan te tonen dat het risico op oververhitting voldoende wordt beperkt. Met onze softwarepakketten Uniec 3 (software voor energieprestatieberekeningen) en DGMR Gebouwprestatie bieden wij de mogelijkheid deze aanvullende voorwaarden te berekenen en te toetsen.
Achtergrond van de TOjuli-eis
De TOjuli-eis werd in 2021 geïntroduceerd om het groeiende probleem van oververhitting in de zomer in (nieuwbouw)woningen te beperken. Als er wordt voldaan aan de eis, wordt er aangenomen dat het risico op oververhitting voldoende beperkt is. De norm werd ingesteld om de comfortniveaus in woningen te verbeteren en om de gezondheidsrisico’s van oververhitte binnenomgevingen te verminderen.
Nieuwe aanvullende voorwaarden
Vanaf 1 juli 2024 moeten nieuwbouwwoningen voldoen aan de nieuwe voorwaarden voor TOjuli. De grenswaarde voor de TOjuli-indicator blijft kleiner of gelijk aan 1,20. Daarnaast blijft er een mogelijkheid om doormiddel van GTO (Gewogen Temperatuuroverschrijding) het risico op oververhitting aan te kunnen tonen. Een GTO-berekening wordt veelal uitgevoerd indien de TOjuli-grenswaarde van 1,20 overstijgt. De grenswaarde voor de GTO is vastgesteld op kleiner of gelijk aan 450 uur volgens de uitgangspunten van de Omgevingsregeling Bijlage XVI bij artikel 5.31c, vierde lid.
De bepaling en toetsing van de TOjuli gebeurt in onze Uniec 3 software. In de software wordt de maximale TOjuli van de woning weergegeven, maar ook de TOjuli-waarden per oriëntatie per rekenzone.
Voor het bepalen en toetsen van de GTO-waarde kan de Gebouwprestatie-module Oververhitting van DGMR Software worden gebruikt. De berekende GTO-waarde kan vervolgens worden ingevoerd in de Uniec 3 software.
De nieuwe regelgeving, vastgelegd in de NTA 8800:2024, bevat aanscherpingen en vereenvoudigingen in de opnameprotocollen ISSO 82.1 en ISSO 75.1. Een van de belangrijkste wijzigingen is dat het hebben van alleen actieve koeling niet meer voldoende is voor vrijstelling van de TOjuli-eis. Dit komt doordat uit de praktijk is gebleken dat er oververhitting kan optreden in woningen met actieve koeling. Met name wanneer het een gebouw betreft met grote glasoppervlaktes, zonder aanvullende zonwerende maatregelen.
Toetsing aanvullende voorwaarden
Om met meer zekerheid aan te kunnen tonen dat het risico op oververhitting voldoende wordt beperkt bij toepassing van actieve koeling in situaties waarin niet aan de TOjuli-eis of GTO-grenswaarde wordt voldaan, dient er vanaf 1 juli 2024 aangetoond te worden dat aan ten minste één van de volgende methoden wordt voldaan:
- Toets dat de zoninstraling voldoende wordt beperkt, door:
- Een lage verhouding raam/gebruiksoppervlakte
- Voldoende toepassing van maatregelen tegen zoninstraling
- Een (dynamische) koellastberekening, of
- Een vereenvoudigde berekening voor de bepaling van de koelcapaciteit volgens de bijlage AA uit NTA 8800.
Toelichting op de drie methoden
Methode 1a: Het eerste criteria voor de bepaling van beperkte zoninstraling heeft betrekking op de verhouding van oppervlakte van de delen waar zonlicht naar binnen (incl. transparante delen van deuren) kan treden ten opzichte van de gebruiksoppervlakte. Als deze verhouding kleiner of gelijk is aan 0,20; dan zijn er relatief weinig ramen en buitendeuren met glas en wordt ervan uitgegaan dat bij toepassing van actieve koeling de oververhitting beperkt blijft. De koelcapaciteit hoeft niet nader onderbouwd te worden. Veel woningen (vooral woongebouwen) zullen niet aan dit criteria voldoen.
Methode 1b: Het tweede criteria heeft betrekking op de getroffen maatregelen tegen zoninstraling. Als bij tenminste 95% van het oppervlak van de transparante gevel- en dakgedeelten de zoninstraling voldoende wordt beperkt, wordt ervanuit gegaan dat bij toepassing van actieve koeling de oververhitting in een woning beperkt blijft. De koelcapaciteit hoeft niet nader onderbouwd te worden.
De zoninstraling beperken kan door het toepassen van buitenzonwering, zonwerend glas of de aanwezigheid van gebouwgebonden beschaduwing (bijvoorbeeld een overstek of balkon). Beglazing op noordgevels (tussen NW- en NO-oriëntatie) blijft hierbij buiten beschouwing evenals dichte buitendeuren en panelen. Bij buitendeuren met glas, wordt alleen het glasdeel meegenomen.
Deze optie vraagt vaak meer zonwerende maatregelen dan strikt noodzakelijk is. Daarnaast kan een lagere g-waarde een ongunstig effect hebben op de BENG-1 score.
Indien aan er aan één van beide criteria (1a of 1b) wordt voldaan in situaties waar actieve koeling is toegepast, wordt er ook voldaan aan de TOjuli-eis. Beide toetsen zijn opgenomen in de Uniec 3 software. De EP-adviseur kan met behulp van de Uniec 3 software eenvoudig aantonen dat er invulling is gegeven aan de methode en daarmee is voldaan aan de TOjuli-eis.
Methode 2: Met een (dynamische) koellastberekening wordt de minimaal te installeren opwek- en afgiftecapaciteit van het koelsysteem bepaald. Voor deze koellastberekening moeten (voor zover van toepassing) de parameters volgens de Omgevingsregeling Bijlage XVI bij artikel 5.31c, vierde lid worden aangehouden. In de (dynamische) koellastberekening wordt de beoogde koelcapaciteit dus ingevoerd om vervolgens te beoordelen of oververhitting in voldoende mate wordt voorkomen.
Een dergelijke koellastberekening kan worden opgesteld in het softwarepakket DGMR Gebouwprestatie. De Koellast module van Gebouwprestatie berekent op basis van de ISSO-publicaties ‘Kleintje Koellast’ en de ISSO 8 de koelcapaciteit.
Het opstellen van een koellastberekening is één van de vele mogelijkheden van Gebouwprestatie. Gebouwprestatie is hét professionele softwarepakket waarmee u vanuit één gebouwmodel al uw bouwfysische berekeningen uitvoert, zoals: Warmteverlies, Brandoverslag, Daglichtfactor en meer. De software toetst aan de meest actuele Bbl-criteria. Bespaar tijd met automatisch gegenereerde rapportages.
Methode 3: Bijlage AA van de NTA 8800:2024 biedt een vereenvoudigde methode voor de bepaling van de benodigde koelcapaciteit. Met deze methode wordt per verblijfsruimte bepaald welke afgiftecapaciteit nodig is en wordt de minimale koelcapaciteit van de koudeopwekker bepaald. Op korte termijn wordt via RVO een rekentool beschikbaar gesteld waarmee conform Bijlage AA de benodigde koelcapaciteit kan worden bepaald.
De koellastberekeningen volgens methode 2 of methode 3 vormen een onderdeel van het projectdossier en de EP-adviseur kan in de Uniec 3 software aangeven dat invulling is gegeven aan de methode en daarmee is voldaan aan de TOjuli-eis.
Naar aanleiding van deze nieuwe ontwikkeling organiseren we dinsdag 10 september van 12:00 tot 13:00 uur een webinar over dit onderwerp. We behandelen dan ook een praktijkcase. Meld u alvast aan via software@dgmr.nl en geef bij aanmelding uw naam, bedrijfsnaam en het onderwerp Oververhitting door. U ontvangt eind augustus een uitnodiging voor het bijwonen van de webinar. Heeft u interesse gekregen in de mogelijkheden van Gebouwprestatie? Neem dan contact op met helpdesk@dgmr.nl.